top of page

Ik zie, ik zie wat jij niet ziet

Herbestemming bunkercomplex

​"unknowns; that is to say we know there are some things we do not know. But there are also unknown unknowns the ones we don't know we don't know." - Donald Rumsfeld

​
Tijdens het schrijven van mijn scriptie was ik geïnspireerd door de werkwijze van Tatzu Nishi (1960), een kunstenaar die alledaagse objecten weer zichtbaar wilt maken door deze objecten uit hun 'normale' omgeving te halen en deze een nieuwe context te geven. Zichtbaar maken wat normaal onzichtbaar is.

Gedreven door deze werkwijze was ik op zoek naar een plek die ook deze potentie had. Een vergeten plek met een verborgen verhaal. Deze plek heb ik uiteindelijk gevonden in een bunkercomplex gelegen tussen het Noord-hollandse Egmond en Alkmaar in. Het bunkercomplex, gebouwd door de Duitsers ten tijde van de Tweede Wereldoorlog, was 1 van de 5 complexen gebouwd ter verdediging van het vliegveld van Bergen. Het gekozen complex bestaat uit 13 manschapbunkers, gelegen aan een drukke ontsluitingsweg en geheel in het beeld opgenomen.



Na eerst onderzoek te hebben gedaan naar de geschiedenis van het bunkercomplex en daarna naar de huidige situatie hebben de uitkomsten van deze analyses ertoe geleidt het gebied te transformeren tot een overnachtingsplek. Deze functie doet de oorspronkelijke functie herleven. De bunkers worden weer als overnachtingsplek gebruikt en de huislijkheid, die vroeger schuilging achter de dikke bunkerwanden, zal in het nieuwe interieur ook een plaats krijgen.



In het plan voor het buitengebied zijn 2 routes verwerkt. De ene route is voortgekomen uit de analyse van het gebied en is letterlijk de versteende weg geworden van het pad dat er eigenlijk al lag.  De loopgoot zal de openbare route worden richting de uitkijkbunker. Deze route is gescheiden van de route die leidt naar de bunkeronderkomens, en fungeert eigenlijk als een soort afleidingsmanoeuvre zoals de Duitsers vroeger ook gebruikten om hun vijanden te misleiden. De route/loopgoot verdwijnt de natuur in en loopt aan het eind in een climax omhoog, en eindigt in de uitkijkbunker.

De titel van het project, "Ik zie ik zie wat jij niet ziet", is tegelijkertijd ook het uitgangspunt voor het ontwerp. De geheimzinnigheid van de plek is een belangrijk gegeven en dit moest dan ook behouden blijven. Dit heb ik opgelost door de bestaande bunkers in tact te houden, en de nieuwe volumes ondergronds te bouwen. Elke bunker is een aparte overnachtingsplek, waarbij de bestaande bunker versmelt met een nieuw ondergronds volume. Binnen deze 2 ruimtes loopt een aaneengesloten meubel dat de ruimtes met elkaar verbindt, en tegelijkertijd ook verdeelt. De multifunctionaliteit van dit meubel linkt terug aan de multifunctionele meubels van vroeger, toen in deze bunkers 12 manschappen moesten verblijven. In de materialisering is de de scheiding tussen bunker, nieuw element en gebruikselement ook duidelijk zichtbaar.

Naast de twee hotelkamers die op deze manier zijn uitgewerkt, is er nog een entreebunker en een uitkijkbunker. Bij het ontwerp voor deze 2 bunkers heb ik gekozen om het perspectief van waaruit we de bunker bekijken breder te trekken. Bij de hotelkamers ervaar je de bunkers vanuit een nieuw volume dat onder de bunker gesitueerd is, bij de entreebunker heb ik ervoor gekozen een volume in de bunker te plaatsen, zodat deze vanuit verschillende punten geheel van binnen ervaren wordt, en bij de uitkijkbunker is een volume vanaf boven op de bunker geplaatst, waarbij het plafond van de bunker gedeeltelijk is verwijderd en je de bunker vanaf boven kunt bekijken. De gebruiker ontdekt tijdens zijn bezoek steeds nieuwe plekjes. "Jij ziet, jij ziet, wat jij eerst niet zag".

bottom of page